Tarihin en ünlü ve etkili sanatçıları arasında yer alan Vincent Van Gogh, post-empresyonist Hollandalı bir ressamdır. Renklere olan hakimiyeti ile, dürtüsel ve etkileyici fırça çalışmaları ile karakterize edilir.
1853 doÄŸumlu Van Gogh, 26 yaşında kardeÅŸi Theo’nun da yönlendirmesiyle resim kariyerine baÅŸlamıştır. Ä°lk önemli eseri olarak kabul edilen ‘Patates Yiyenler’i 1885 yılında yapmıştır.YaÅŸadığı bölgedeki insanlar resimlerinin çizilmesinden hoÅŸlanmadığı için, model bulmakta zorlanmış, aynanın karşısına geçip tekrar tekrar otoportresini yapmıştır. Otoportrelerde kullandığı renkler, kendisinin o anki ruh halini yansıtır ve hemen hepsinde baÅŸka bir teknik kullanmıştır.
Vincent Van Gogh’un bakış açısı nasıldı?
Finansal desteÄŸini, Paris’te bir galeri yöneticisi olan kardeÅŸi saÄŸlamış ve çoÄŸu eserini 100’lerce mektupla Theo‘ya anlatmıştır. Bu mektuplar Vincent Van Gogh’un eserleriyle ilgili bakış açısını görmemizi saÄŸlayan en önemli kaynaktır. Eserlerindeki renk seçiminde Theo’nun büyük etkisi vardır. Kimsenin karamsar resimleri satın almak istemeyeceÄŸini, daha renkli tablolar yapması gerektiÄŸini söylemiÅŸtir.
Kendisini diÄŸer sanatçılardan ayıran en önemli özelliklerden biri üretkenliÄŸidir. YaÅŸadığı sürede en fazla eser bırakan ressamlardan olan bu dahi (toplam 2.100 eser), çalışmalarının çoÄŸunu yaÅŸamının son iki yılında gerçekleÅŸtirmiÅŸtir. Cesaret kırıcı tüm eleÅŸtirilere karşı inanılmaz bir kararlılıkla baÅŸladığı her çalışmayı bitirmiÅŸtir. ”YaÅŸamda ve resimde Yüce Tanrı’dan pekala vazgeçebilirim. Ama acı çeken ben, benden daha büyük olan, yaÅŸamımın kendisi olan ÅŸeyden, yaratma gücünden nasıl vazgeçebilirim?” sözü de motivasyonunu kanıtlar nitelikte.
Tablolarında köylülere, işçilere ve doÄŸaya çok yer vermiÅŸtir. Ayçiçekleri, Arles’teki Yatak Odası, Yıldızlı Gece, Rhone Ãœzerinde Yıldızlı Gece, Sargılı Kulaklı Otoportre, Gece Kahvesi gibi bir çok ÅŸaheseri vardır.
Fiziksel saÄŸlığını ihmal etmiÅŸ, uzun süre aç kalmasına raÄŸmen yemek paralarının çoÄŸunu tuvale, boyaya yatırmıştır. İçkiye düşkün olan Van Gogh’un (özellikle absient), ÅŸizofreni, bipolar, porfiri veya epilepsi olabileceÄŸi düşünülmüştür.
Sargılı Kulaklı Otoportre’yi nasıl çizdi?
Kendisi de bir ressam olan yakın arkadaşı Paul Gaugin ile tartıştıktan sonra geçirdiÄŸi sinir krizi nedeniyle kulağının bir parçasını kesip zarfa koyduÄŸu ve bir hayat kadınına verdiÄŸi rivayet edilir. Polisin onu kanlar içinde bulmasından sonra akıl hastanesine yatırılmış, sorulduÄŸunda neden kulağını kestiÄŸini hatırlayamamıştır. Hastanede kaldığı sırada halüsinasyon, kabus ve uykusuzlukla mücadele ettiÄŸini Theo’ya mektuplarında yazmıştır. Sargılı Kulaklı Otoportre’yi hastanede yatarken çizmiÅŸtir.
Bir çok eseri akıl hastanesinde kaldığı dönemde, depoda su baskınından çürüyüp yok olmuştur.
O dönem kullandığı ilaçlar renkleri daha sarı ve yeşil hareli görmesine sebep olmuş, bu etki eserlerine de yansımıştır. Güneşe, ışığa olan tutkusundan sık sık sarı boya yediği bilinmektedir.
Tablolarında o kadar kalın boya katmanları kullanmıştır ki, tamamen kuruması için geçen sürenin 12-18 ay arası olması gerektiği söylenir.
Maddi açıdan kardeÅŸine bağımlı olması, ruhsal çöküntüleri, kendisine olan inancını yitirmesi, sevdiÄŸi tüm kadınlarca reddedilmesi, ‘keÅŸke beni olduÄŸum gibi kabul etseler’ diye haykıran dahi ressamı yavaÅŸ yavaÅŸ ölüme sürükler. 1890 yılında kendisini göğsünden silahla vurarak intihar etmiÅŸtir. KardeÅŸine gönderemediÄŸi üstünden çıkan son mektupta şöyle der: ”Kısaca sanat uÄŸruna hayatımı tehlikeye atıyorum ve bu yüzden aklımın yarısını yitirdim. Ölmeden önceki son eseri ”BuÄŸday tarlası ve kargalar” bir intihar notu olarak algılanmıştır.
”Resimlerimin satılmadığı gerçeÄŸini deÄŸiÅŸtiremem. Fakat bir gün gelecek, insanlar resimlerimin kullanılan boyadan daha deÄŸerli olduÄŸunu kavrayacaklar.”
”Belki Tanrı beni, henüz doÄŸmamış insanlar için ressam yapmıştır?”
Dr Who Dizisinde Vincent Van Gogh
Dr Who dizisinin 5.sezon 10.bölümünde, dizinin baÅŸrolü Van Gogh’u günümüze getirir ve kendi sergisini gezdirir. ‘Hayatı boyunca sadece bir tablosunu cüzzi bir miktara satmış olan (kırmızı üzüm baÄŸları) ressam, günümüzde yine aynı tabloların milyonlarca dolar ettiÄŸini görebilseydi ne hissederdi?’ sorusunu anlatan duygusal bir bölümdür.
Van Gogh müzesi
Vincent Van Gogh müzesi, sanatçının binden fazla eserini dijital ortama aktarıp internet sayfasına erişimine açmıştır. Belki müzede bile bu kadar detaylı inceleyemediğimiz eserlerin fırça darbelerini, boya izlerini yüksek çözünürlükte inceleyebilmekteyiz: https://www.vangoghmuseum.nl/nl/zoeken/collectie
Son olarak Galeono’nun sözünü paylaÅŸmak isterim;
”Bugün Vincent Van Gogh, ona yemek vermeyecek restoranların duvarlarını, onu akıl hastanesine kapatacak doktorların muayenehanelerini ve onu hapse tıktıracak avukatların yazıhanelerini süslüyor.”
Yazar: Tuğçe Sütlü
Fatma Sütlü
Çok beğendim ilgiyle okudum.Yaşarken değeri bilinmemiş ama eserleri onu ölümsüz kılmış .